|
نوسانات اقتصادی و آثار آن بر تعهدات متعاملین (از دیدگاه فقه امامیه)
|
خسرو مهرعلیان۱   ، بیت‌اله دیوسالار۲ ، فخراله مولائی۳ |
۱- دانشجوی دکترای رشته فقه و حقوق اسلامی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران (نویسنده مسئول) ، Kh.mehraliyan@gmail.com
۲- استاد راهنما، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
۳- استاد مشاور، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران |
|
|
چکیده: (۲۴۲۳ مشاهده) |
| در شرایط کنونی قراردادها و تعهدات، تحت تأثیر شدید شرایط اقتصادی کشور قرار گرفته و افزایش روز افزون قیمت و عدم ثبات در بازار منجر به ضرر شدیدی به متعهد گردیده است که باید آنرا جبران نماید. با وجود این، گاه اجرای دقیق تعهد با توجه به گذشت زمان و تغییرات غیرقابل پیش‌بینی مقدور نمی‌باشد. چه بسا متعهد را دچار دشواری غیرقابل تحمل می کند و او را به ورطه سقوط اقتصادی می‌کشاند. حال سؤال این است که آیا تعهد این افراد با توجه به نوسانات شدید اقتصادی همچنان الزام‌آور است یا با توجه به تغییرات اوضاع و احوال می‌توان آنرا تغییر داد. در برخی موراد نوسان شدید قیمتی ادامه حیات قراردادها را غیرممکن ساخته و با توجه به دارا شدن ناعادلانه طرف دیگر، مبنای مناسبی برای تعدیل قرارداد می‌باشد و با عنایت به اینکه در نظام حقوقی ایران، اصل لزوم قراردادها حاکم است، می‌توان با توجه به مبانی فقهی از جمله قاعده عسر و حرج، قاعده لاضرر و قاعده غبن فاحش مفاد قرارداد منعقده بین متعاملین را بازبینی کرد. هرچند در برخی محاکم این فرایند را تبدیل تعهد تلقی نموده و تعدیل آنرا مجاز نمی‌دانند؛ اما می‌توان در اثر حوادث پیش‌بینی‌ناپذیر مفاد قرار داد را بازبینی و بتوان بر اساس قواعد فقهی راه‌حل روشن و صریح در این موارد ارائه نمود و به دلیل مزایای قابل توجه تعدیل قرار داد از جمله سازگاری با خواست طرفین و واقعیات تجاری در قراردادهای درازمدت بر فسخ ترجیح دارد. قطعاً دادرس هم ورود ضرر ناروا به متعهد را مدنظر دارد که با اجرای قرارداد موجب دشواری و مشقت نا متعارف گردیده است. بنابراین در چنین مورادی اجرای قواعد فقهی، راه‌حل مناسبی در جهت حفظ و تعدیل قرارداد و یا در بعضی موراد فسخ قرارداد محسوب می‌شود. |
شماره‌ی مقاله: ۴ |
| واژه‌های کلیدی: فقه امامیه، تعهدات متعاملین، قاعده لاضرر، نوسانات اقتصادی |
|
|
متن کامل [PDF 642 kb]
(۳۸۰۱ دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/4/23 | پذیرش: 1400/8/17 | انتشار: 1400/12/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
