1- دانشیار و عضو هیات علمی اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 2- دانشجوی دکتری اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (نویسنده مسئول) ، mdavoodipoor@rihu.ac.ir
چکیده: (151 مشاهده)
الگوی مصرف در اقتصاد متعارف بر اساس مبانی ساده سازی شده مثل نفع شخصی دنیوی با مؤلفه‌های مادی و مطلوبیت فردی ترسیم می‌شود، اقتصاد رفتاری به عنوان یک رویکرد نوین در زمینه تحلیل رفتارهای اقتصادی، این رویکرد را غیر واقع‌بینانه قلمداد می‌کند. این مقاله با هدف تحلیل رویکرد رفتاری به الگوی مصرف در چارچوب مبانی اسلامی با روش تحلیلی-توصیفی به این سوال پاسخ می‌دهد که مهم‌ترین ظرفیت‌های مطالعات رفتاری در ارائه الگوی مصرف بر اساس آموزه‌های اسلامی چیست؟ در بررسی‌های انجام شده اقتصاد رفتاری برای تبیین چرایی و چگونگی الگوی مصرف مؤلفه‌هایی چون؛ عقلانیت محدود، خویشتن‌داری محدود و عدم وجود اطلاعات کامل، هنجارهای اجتماعی، عقاید و باورهای ارزشی و پیروی از عادات گذشته را در نظر می‌گیرد تا واقعیت رفتار مصرف‌کننده را بهتر تحلیل و پیش‌بینی کند. نظریه تلنگر نیز با روش دگرگون سازی محیط تصمیم‌گیری با رویکرد قیم‌مآبی با تشخیص مصالح و منافع افراد و جامعه، عهده‌دار معماری انتخاب مصرف‌کننده می‌شود. بر اساس یافته‌های این پژوهش ورود آموزه‌های اقتصاد اسلامی در الگوی مصرف اقتصاد رفتاری شامل مواردی چون؛ بیشینه‌سازی بهره‌مندی‌های مادی، معنوی و آخرتی، باورمندی به هست‌ها و بایدهای اسلامی، خویشتن‌داری در دو بعد جسمانی و روحانی، اثبات فضایل و نفی رذایل اخلاقی و لزوم اطلاعات مورد توصیه دین در انتخاب مصرف کننده است که مؤلفه‌های رفتاری محیط تصمیم‌گیری را بر اساس مبانی اسلامی تکمیل می‌کنند و زمینه ایجاد تلنگر را فراهم می‌سازد.
hussaini S, davoodipur M. Analysis of the consumption pattern from the perspective of behavioral economics in the framework of Islamic principles. mieaoi 2026; 14 (50) : 4 URL: http://mieaoi.ir/article-1-1546-fa.html
حسینی سیدرضا، داودی‌پور مسعود. تحلیل الگوی مصرف از منظر اقتصاد رفتاری در چارچوب مبانی اسلامی. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامي. 1404; 14 (50) :85-109
