1- استادیار رشته حسابداری، گروه حسابداری، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران (نویسنده مسئول). ، s.osta@ilam.ac.ir 2- کارشناسی ارشد حسابداری، گروه حسابداری، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
چکیده: (427 مشاهده)
هدف: هدف از این پژوهش بررسی کارایی نسبی بانکهای تجاری در بازار سهام عراق با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها میباشد. طرح/روش/رویکرد: بانک های تجاری در بازار سهام عراق برای آزمون فرضیه ها استفاده شدند. نمونه نهایی 11 بانک بین سال های 2015 تا 2022 را پوشش می دهد. در این مدل از تحلیل پوششی دادهها، ما به دنبال حداکثر کردن کارایی واحد هدف هستیم. این رویه هنگامی که کارایی واحد هدف یا دست کم یکی دیگر از واحدها، معادل یک شود متوقف می گردد. بنابراین برای هر واحد ناکارآمد، حداقل یک واحد دیگر وجود دارد که با همان وزن‌های واحد هدف به دست آمده از حل مدل، دارای کارایی یک است. به این واحدهای کارا، گروه مرجع واحد ناکارا گفته میشود. همچنین به واحد فرضی که روی مرز کارایی است واحد مجازی گفته میشود. مقدار λ ترکیبی از واحدهای مرجع را نشان می دهد که برای ساخت واحد مجازیِ هر واحد به کار میرود. میزان مازاد ورودی در هر کدام از واحدهای ناکارا و نیز میزان کمبود خروجی در هر کدام از واحدهای ناکارا محاسبه گردید. مازاد ورودی بیانگر این نکته است که هر کدام از واحدهای تصمیم گیرنده جهت رسیدن به کارایی چه میزان تغییر در متغیرهای ورودی خود باید اعمال نماید، تا به کارایی واحد مرجع خود دست پیدا کند. کمبود در خروجی بیان می‌کند هر کدام از واحدهای تصمیم گیرنده جهت رسیدن به کارایی واحد مرجع خود، به چه میزان تغییر در خروجی های خود نیاز دارد. در نهایت مقادیر هدف محاسبه شد که این مقادیر هدف، همان مقادیر بهینه ورودی ها و خروجی ها هستند. یافته‌ها: مدل پیشنهادی که در بازه زمانی مورد نظر برای بانکهای تجاری در بازار سهام عراق اعمال شد، رویکرد محدودی را برای وزن‌های واحد هدف برای DEA اتخاذ می‌کند که منجر به مقادیر هدف میشود که مقادیر بهینه ورودی و خروجی است. اصالت/ارزش: در بخش بانکی، رابطه بین ورودی ها و خروجی ها پیچیده است. به ویژه در مواردی که وجود یک ورودی یا خروجی مشروط به وجود دیگری باشد. پویایی این رابطه، مستلزم توجه دقیق و ادغام راه‌حل‌های پیشرفته ای است که ذاتاً مزایای قابل‌توجهی را برای عملیات بانکی فراهم نماید. بنابراین با انتخاب استراتژیک وزن های بهینهی ورودی و خروجی می توان کارایی واحدهای تصمیمگیری (DMU) را بهینه کرد. این روش به طور موثر پیچیدگی های مربوط به ورودی ها و خروجی های واحدهای همگن را با استفاده از مدل های تحلیل پوششی داده های مرسوم (DEA) برای ارزیابی کارایی این واحدها بررسی می کند.
Osta S, Atiye Hossein H. A Model for the Relative Efficiency of Commercial Banks in the Iraqi Stock Market Using Data Envelopment Analysis Method. mieaoi 2024; 13 (49) : 17 URL: http://mieaoi.ir/article-1-1682-fa.html
استا سهراب، عطیه حسین حسین. مدلی برای کارایی نسبی بانکهای تجاری در بازار سهام عراق با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامي. 1403; 13 (49) :413-437
