1- دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران 2- دانشیار گروه حسابداری ، واحد بناب،دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران (نویسنده مسئول) ، naderrezaei@iau.ac.ir 3- دانشیار گروه حسابداری ، واحد بناب،دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران 4- استادیار، گروه حسابداری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
چکیده: (100 مشاهده)
ریسک اعتباری به‌عنوان یکی از چالش‌های کلیدی در صنعت بانکداری و مؤسسات مالی، تأثیر چشمگیری بر پایداری و سلامت مالی این نهادها دارد. غفلت در ارائه چارچوب‌های جامع برای گزارشگری این ریسک می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری نظیر ورشکستگی بانک‌ها را به همراه داشته باشد. این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین ابعاد و شاخص‌های مؤثر در طراحی مدل گزارشگری ریسک اعتباری در مؤسسات مالی و اعتباری انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی بوده و با بهره‌گیری از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با خبرگان حوزه مالی، حسابداری و مدیریت ریسک انجام شده است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی، مدیران مالی، حسابرسان و متخصصان گزارشگری مالی بود که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 12 نفر از آنها تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوا و نرم‌افزار MAXQDA تحلیل گردید. نتایج پژوهش منجر به ارائه الگویی شامل دو بُعد اصلی شد: عناصر شکلی و عناصر محتوایی. عناصر شکلی: ویژگی‌هایی نظیر قابلیت مقایسه، قابل‌فهم بودن، ارائه به‌موقع، شفاف‌سازی مفروضات کلیدی، سیاست‌ها و روش‌های حسابداری، و تکنیک‌های مدیریت دارایی‌های کاهش‌یافته و عناصر محتوایی: شامل شاخص‌هایی همچون مربوط بودن، قابلیت اتکا، جامعیت، شاخص‌های عملکرد مالی، کیفیت دارایی‌ها، نرخ نکول، تمرکز ریسک، تطابق با مقررات، و میزان سرمایه کافی برای پوشش ریسک. اعتبارسنجی مدل با استفاده از شاخص کاپا (0.901) انجام شد که نشان‌دهنده سطح توافق عالی میان متخصصان است. علاوه بر این، روش دلفی فازی برای غربالگری و تأیید عوامل شناسایی‌شده به کار گرفته شد. این پژوهش به‌طور خاص تلاش می‌کند با ارائه چارچوبی جامع برای گزارشگری ریسک اعتباری، نیازهای عملیاتی مؤسسات مالی را برآورده سازد و به افزایش شفافیت و پایداری در این صنعت کمک کند.
Gorbani M, Rezaei N, Abdi R, Azizi balabayglo H. Identifying and Defining Key Dimensions and Indicators for Designing a Credit Risk Reporting Model in Financial and Credit Institutions. mieaoi 2025; 14 (51) : 5 URL: http://mieaoi.ir/article-1-1799-fa.html
قربانی ماریه، رضایی نادر، عبدی رسول، عزیزی بالابیگلو حمیدرضا. شناسایی و تبیین ابعاد و شاخص‌های کلیدی در طراحی مدل گزارشگری ریسک اعتباری برای مؤسسات مالی و اعتباری. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامي. 1404; 14 (51) :115-137
